Nhớ canh rau sắn miền trung du
SGTT.VN - Miền quê trung du Phú Thọ, nơi có rừng cọ đồi chè, có những con đường quê đất đỏ uốn lượn quanh những sườn đồi và những ngôi nhà mái rạ. Mỗi khi nhớ về nơi ấy, tôi lại nhớ món ăn dân dã, đậm chất quê miền trung du: canh rau sắn muối chua.
Canh rau sắn muối chua nấu với cá đồng. |
Vào độ tháng 3, tháng 4 âm lịch, tiết trời ấm áp, đó cũng là khoảng thời gian bắt đầu cho một mùa rau chỉ có ở miền trung du: rau sắn. Muốn có rau sắn ngon, không chát, phải hái ngọn từ những cây sắn nơi hàng rào xung quanh vườn. Ngọn rau mập và không độc. Năm nào cũng vậy, vào dịp trước tết, dân quê chọn những cây sắn to cắm vào hàng rào vừa làm cọc rào, vừa để cây sắn mọc mầm cho rau vào độ tháng ba năm sau. Sắn có nhiều loại, sắn chuối, sắn lá tre, sắn xanh. Nhưng ngon nhất là giống sắn xanh. Ngọn mập, mềm, trong vắt và lành hơn những loại khác.
Khi ngọn sắn đã vươn cao, người ta hái ngọn rau sắn non mỡ màng. Rồi như một công thức chế biến đã thành thói quen, những bà mẹ quê dùng tay vò nát rổ rau chỉ sau ít phút. Phải vò như thế để sắn tiết ra chất độc, nhanh chua và ăn mềm hơn. Rau sắn được cho vào vại sứ muối chua sau hai, ba ngày đã có rau sắn chua. Muốn canh ngon, phải nấu kèm theo nước chua của vại dưa. Sắn là loại rau mang ít nhiều chất độc, nếu chế biến không đúng cách sẽ nguy hiểm. Chính vậy, khi nấu canh, người dân rất cẩn thận đun đều lửa, không được để lửa tắt giữa chừng, nấu trong một thời gian khá dài để rau sắn chín mềm.
Vào mùa hè tháng 4, tháng 5, sau mỗi cơn mưa rào, cá rô thi nhau rạch lên ruộng cạn theo đường nước. Những dân quê thường nhào đi bắt cá rô mắt đen láy, giãy đành đạch làm sạch ruột cho vào nồi gang nấu cùng với rau sắn thật ngon lành. Rồi những trưa hè, họ lại đi bắt cua đồng, bắt những con săn sắt, đòng đong nhỏ, đó là những thứ sẽ làm cho nồi canh rau sắn thêm ngọt lành.
Hương vị canh rau sắn của miền quê trung du rất đặc trưng, dễ phân biệt với các loại canh khác. Sau khi được ninh nhừ, rau sắn chuyển sang màu nâu xám, ngọn rau mềm, ăn có vị bùi và ngọt nơi đầu lưỡi. Thích nhất là nước canh rau sắn có vị chua thơm nồng và vị ngọt của cá rô.
Ngoài canh, người ta còn dùng rau sắn chế biến nhiều món ăn lạ miệng và hấp dẫn như rau sắn luộc mềm chấm muối vừng, vừa bùi vừa thơm. Hay rau sắn kho cá bống, nộm rau sắn ăn vừa lạ vừa ngon.
Mỗi khi nhà có khách quý ở xa về hay có cỗ bàn, những bà mẹ quê cũng không quên làm món canh quê đậm đà này; dù trong mâm cỗ có nhiều món khác. Vào mỗi phiên chợ quê, các mẹ lại gồng gánh rau sắn chua ra chợ bán. Mẹ bảo, “bán chẳng được là bao, mỗi bát chỉ độ năm trăm đồng nhưng món này chỉ có ở quê mình”.
bài và ảnh: Nguyễn Thế Lượng
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét