Khi Nhân Ái làm nảy mầm sự sống

Khi Nhân Ái làm nảy mầm sự sống

Khi Nhân Ái làm nảy mầm sự sống

SGTT.VN - Cách TP.HCM hơn 200km, dù mang một cái tên thật đẹp, nhưng chẳng biết từ khi nào bệnh viện Nhân Ái (thuộc sở Y tế TP.HCM) lại được ví là “mảnh đất chết”. Vì đây là nơi chăm sóc bệnh nhân AIDS giai đoạn cuối, hay đây là nơi đèo heo hút gió, trưa nóng chan chát, tối lại lạnh giá?

Buổi chiều yên bình ở bệnh viện Nhân Ái, ở đây bệnh nhân sống chan hoà, nâng đỡ nhau. Ảnh: Vân Sơn

Gặp tôi ngày 11.1, cô chuyên viên tư vấn tâm lý của bệnh viện có cái tên ngộ nghĩnh, Nguyễn Thị Thư Tình, vừa cười vừa nói: “Giới truyền thông có nhiều bài viết rất hay về nơi đây, nhưng họ lại dùng một số cách nói khiến chúng tôi lo ngại như “mối tình trên vùng đất chết”, “nơi không có bệnh nhân xuất viện”. Đây là bệnh viện như mọi bệnh viện, có khác gì đâu. Có bệnh nhân tử vong, nhưng cũng có người xuất viện”.

Nơi cuộc sống mới bắt đầu

Thư Tình nói đúng. Trước đó, bác sĩ Nguyễn Thành Long, giám đốc bệnh viện, cho tôi biết, nếu năm 2012 trong 795 lượt bệnh nhân được bệnh viện tiếp nhận và điều trị nội trú, có 370 bệnh nhân ra viện (chiếm 46,5%), thì năm 2013 con số này là 494/919 (53,7%). Ngoạn mục không kém, năm 2012 bệnh viện có 118/795 bệnh nhân tử vong (chiếm 14,8%), nhưng năm qua con số đó giảm còn 89/919 (9,6%). Bác sĩ Long nói: “Đây là nơi chăm sóc bệnh nhân AIDS giai đoạn cuối thật, nhưng không phải là nơi cuối đời của họ mà là nơi khởi đầu cho một cuộc sống mới, cuộc sống không phân biệt, không kỳ thị”.

Chiều ngày 10.1, trên đường dẫn thành viên câu lạc bộ Phóng viên y tế TP.HCM xuống khoa, Thư Tình nói: “Trừ một số bệnh nhân khoa săn sóc đặc biệt, những bệnh nhân còn lại như mọi người bình thường. Người khoẻ mạnh được huy động làm vườn, quét sân, phân phối suất ăn, trồng rau, chăn nuôi”.

Tựa vào góc tường của khoa nội B, ông Mạnh (*) nở nụ cười thật hiền khi thấy tôi từ xa. Nhìn bên ngoài, nếu không nói ra, có lẽ không ai biết ông là bệnh nhân AIDS, bởi thân hình ông khá rắn rỏi và săn chắc. Năm nay 67 tuổi, ông cho biết mình có đến 30 năm chơi ma tuý.

Năm 2008, ông nhiễm HIV rồi chuyển sang AIDS không lâu sau đó. Năm 2010, ông được đưa đến bệnh viện Nhân Ái vì cơ thể quá suy kiệt. “So với lúc vào, giờ ông khoẻ nhiều chưa?”, tôi hỏi. Ông hồ hởi nói: “Khoẻ chứ, ngày nào tôi cũng đi lao động, ăn uống được, chẳng sợ gì cả. Lúc mới vào tế bào CD4 của tôi chỉ được 80 con/mm3, nhưng giờ lên đến gần 300 con/mm3 rồi”.

Được bác sĩ chữa mạnh khoẻ, ông Mạnh bảo giờ đây không còn nuối tiếc gì ở cuộc đời này. Có chăng, ông hơi buồn vì gia đình không còn ai quan tâm. Ông cười buồn: “Năm đầu vào đây, các con tôi thi thoảng còn vào thăm. Năm sau, từ khi tôi bán miếng đất bà nội để lại chia cho chúng, giờ chẳng còn đứa nào thăm nom”.

Không có người thân quan tâm, nhưng bên ông luôn có sẵn những y bác sĩ của bệnh viện Nhân Ái và cả những người chung hoàn cảnh trong bệnh viện chia sẻ. “Tôi có một quá khứ không hay, nhưng giờ đây mọi chuyện đã khác. Ở đây tôi không cô đơn, sống có ích để chuộc lại lỗi lầm của mình xưa kia”, ông Mạnh nói. Ngày ngày, ông làm vườn, chăn nuôi, ai nhờ gì làm nấy, rồi ông còn tham gia nhóm đồng đẳng để tư vấn tâm lý cho những bệnh nhân khác. Đúng là bắt đầu một cuộc sống mới.

Đi tìm sự phát triển bền vững

Rộng 170ha, nằm trên một ngọn đồi trải dài hơn 1,5km thuộc địa bàn xã Phú Văn, huyện Bù Gia Mập, tỉnh Bình Phước, bệnh viện Nhân Ái bình yên, xinh đẹp không khác gì khu nghỉ dưỡng vì một bên là rừng, một bên là con đường dẫn xuống lòng hồ thuỷ điện Thác Mơ.

Tối ngày 10.1, ngồi hóng mát với tôi tại khoảnh sân trước khoa cấp cứu, bác sĩ Nguyễn Thành Long tâm sự: “Ở đây chuyên chăm sóc và điều trị miễn phí bệnh nhân AIDS hộ khẩu TP.HCM giai đoạn cuối. Có được cơ ngơi ngày nay là nhờ sự quan tâm rất lớn của UBND TP.HCM và sở Y tế TP.HCM. Nhưng có điều xã hội còn ít người biết đến nơi đây quá”. Băn khoăn của ông Long có cơ sở, vì thỉnh thoảng mới có đoàn đến thăm và hỗ trợ vật chất. Tất cả hỗ trợ này được dồn cả cho bệnh nhân vì chế độ ăn mỗi người quá thấp, chỉ 15.000 đồng/ngày. Ngoại trừ một công ty dầu ăn cam kết tặng một năm miễn phí sản phẩm, những hỗ trợ khác khá bấp bênh. Bệnh nhân AIDS đều suy yếu miễn dịch, rất cần dinh dưỡng, kiến nghị tăng khẩu phần ăn lên 30.000 đồng/ngày chưa biết khi nào được UBND TP.HCM chấp thuận.

Thiếu thốn vật chất, nhưng bệnh viện Nhân Ái luôn tràn đầy tình người. Nhân viên ở đây chỉ vài người sống ở Bình Phước, còn lại từ nhiều địa phương khác nhau đến. Gần nhất là TP.HCM, xa hơn có Lâm Đồng, Ninh Thuận, thậm chí là Cao Bằng, Bắc Kạn, Quảng Bình. Nguyên nhân đến đây làm việc không ai giống ai, nhưng tất cả đều có chung tấm lòng yêu thương bệnh nhân. Bác sĩ Nguyễn Thành Long nói: “Ai vào làm ở đây cũng đều gắn bó, rất ít người bỏ việc hay chuyển công tác. Nhưng do điều kiện làm việc đặc biệt, việc tuyển người rất khó khăn. Chúng tôi phải tự cử nhân viên tại chỗ đi học bác sĩ chuyên tu, cử nhân xét nghiệm, dược sĩ đại học, bác sĩ chuyên khoa”.

Không chỉ tự đào tạo con người, ở bệnh viện Nhân Ái còn có mô hình tự xử lý nước thải bằng lau sậy rất thú vị, dự án thí điểm do UBND TP.HCM và sở Khoa học và công nghệ TP.HCM phê duyệt vào năm 2012. Nước thải bệnh viện, vốn chứa nhiều mầm bệnh nguy hại, được dẫn vào các ô đất trồng lau sậy nhập về từ Đức. Ở đây, nước thải được bộ rễ lau sậy lọc thành loại nước không độc hại và thải ra ngoài theo tự nhiên. Với cách này người ta không cần đầu tư máy móc, điện, hoá chất, bền vững với môi trường mà lại tiết kiệm được chi phí vận hành. Nếu thành công, dự án có thể triển khai ở những cơ sở y tế có nhiều đất.

Mảnh đất trồng thí điểm lau sậy để lọc nước thải, nếu thành công đây là một dự án bền vững môi trường.

Lòng nhân ái nảy nở

“Một số tổ chức nước ngoài có thể chỉ trích cách điều trị bệnh nhân AIDS như thế này, nhưng nếu đến đây chứng kiến, có thể họ thay đổi suy nghĩ, vì cách làm này rất nhân văn”, bác sĩ Trương Hữu Khanh, trưởng khoa nhiễm bệnh viện Nhi Đồng 1 – TP.HCM, có mặt cùng chúng tôi trong chuyến đi nhận xét như thế.

Nhân văn thật, vì bệnh nhân không chỉ được điều trị miễn phí, mà còn hoàn toàn tự nguyện, không ai ép buộc. Nhưng tôi tin có lẽ không nhiều bệnh nhân của bệnh viện Nhân Ái muốn về với xã hội bên ngoài, vì ở đây họ được sống chan hoà, yêu thương, nâng đỡ, và đặc biệt, nếu tuân thủ điều trị, bệnh sẽ giảm ngoạn mục.

Xuân là một trường hợp như thế. Năm nay 27 tuổi, nhỏ nhắn, xinh đẹp, cô cho biết khi nhập viện bệnh viện Nhân Ái cách đây hai năm, cô thật sự trong cảnh “thập tử nhất sinh”. Xuân nói: “Khi đó em nằm ở khoa săn sóc đặc biệt, còn ba tế bào CD4/mm3, nặng 30kg, mê sảng, da bọc xương, chỉ muốn ra đi thanh thản”. Nhưng sau một thời gian tuân thủ điều trị, giờ đây Xuân khoẻ ra không ngờ. Cô cho biết, mình đã lên được 42kg, tế bào CD4 tăng lên được 166 con/mm3!

Tối 10.1, trong buổi giao lưu văn nghệ với các thành viên câu lạc bộ Phóng viên y tế TP.HCM, Xuân và một bệnh nhân đã hát tặng mọi người nhạc phẩm Yêu nhau chưa chắc sống cùng nhau. Tôi hỏi: “Sao em chọn bài hát buồn vậy?”. Xuân trả lời: “Em hát để giải toả nỗi buồn. Nhưng em không buồn lâu đâu. Ngủ một giấc là quên hết tất cả. Sống ở đây thật vui, không ai bị kỳ thị, phân biệt cả”.

Vậy đó, bệnh viện Nhân Ái đâu phải là “mảnh đất chết”, cũng chẳng phải là nơi “đặt dấu chấm hết cuộc đời”, “hạnh phúc muộn màng” dành cho bệnh nhân AIDS giai đoạn cuối. Bởi nhiều người trong số họ đã giảm bệnh thật ngoạn mục, nhiều người tìm lại niềm tin vào con người, và nhiều người cũng đã tìm thấy ý nghĩa của cuộc sống.

Từ ngọn đồi của bệnh viện đi xuống lòng hồ thuỷ điện Thác Mơ, người ta sẽ nhìn thấy bên phải là lò thiêu (bệnh viện duy nhất của cả nước có lò thiêu!) và nhà tang lễ, nhưng bên trái lại là những vườn rau xanh mượt, do bệnh nhân và nhân viên y tế cùng chăm sóc. Ở đó, tôi thấy có những luống súplơ, rau lang, mồng tơi đang sinh sôi, nảy nở.

Có nhân ái, cuộc sống không mất đi mà luôn tiếp diễn.

Bình Yên

* Các tên bệnh nhân đã được thay đổi.